Қоршаған ортаны қорғау

Біздің ұстаным

АО «ЕГРЭС-2 ст.» АҚ тұрақты даму қағидаттарына берік ең ірі көп бейінді энергетикалық объект ретінде өзі қызмет атақаратын өңірлерде экологиялық жағдайдың маңыздылығын және өзінің еншілес ұйымдарының өндірістік қызметінің қоршаған ортаға жағымсыз әсері үшін келешек ұрпақ алдында жауапкершілігін сезінеді.

Қоғам  қолданыстағы заңнаманы,  тұрақты  даму тұжырымдамасын, сондай-ақ озық әлемдік тәжірибелерді басшылыққа ала отырып, өзі үшін экологиялық саясатты анықтады. «ЕГРЭС-2 ст.» АҚ -ның Екібастұз ГРЭС-2 станциясы “АҚ Корпоративтік менеджмент жүйесінің сапалы басқару, денсаулық сақтау және еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз ету, қоршаған ортаны қорғау, энергия тиімділігі, ақпараттық қауіпсіздік, сыбайлас жемқорлыққа және алаяқтыққа қарсы іс-қимыл саласындағы саясаты.», мәлімделген мақсаттар мен міндеттер «ЕГРЭС-2 ст.» АҚ Ұзақ мерзімді даму стратегиясында ескерілді.

«ЕГРЭС-2 ст.» АҚ Стратегиясына және Экологиялық саясатына сәйкес табиғатты қорғау саласында дамудың төмендегідей басым бағыттары белгіленді:

• – көзделетін кез келген шаруашылық қызметтің қоршаған ортаға әсерін бағалау;
• – жаңа технологияларды ендіру және жаңартылатын энергия көздерін пайдалану жолымен өндірістік қызметтің қоршаған табиғи орта мен климатқа тигізетін әсерін кезең-кезеңімен азайту, экологиялық менеджменттің халықаралық нормаларын ендіру;
• – экологиялық ақпараттың ашық және қол жетімді болуы, барлық мүдделі тараптарға орын алған авариялар, олардың экологиялық салдарлары мен оларды жою шаралары туралы дереу хабарлау;
• – персоналды экологиялық түсінушілік және хабардар болуы бағдарламасына оқыту;
• – жоғары экологиялық тәуекелдерді сақтандыру;
• – қалдықтарды және химиялық заттарды басқару бағдарламасын әзірлеу;
• – экологиялық таза және энергетикалық тиімді технологияларды пайдалану саласында халықаралық ынтымақтастық, сондай-ақ энергетика объекітлерінің экологияға және климаттың өзгеруіне әсері бойынша зерттеулерге жәрдемдесу.

Көп жылғы жұмыс ішінде Қоғамда қоршаған ортаны қорғау мәселелеріне жауапты көзқарас қалыптасты. Өндірістік процестердің тиімділігін экологиялық бағалау қоршаған ортаға эмиссиялардың, зиянды өндірістік факторлардың, сондай-ақ табиғи, энергетикалық және өзге ресурстарды тұтынудың нақты көлемінің өзгерістер мен есептеулері негізінде өндірістік экологиялық бақылау аясында жүзеге асырылады. 

Қоршаған ортаға өндірістік мониторинг техникалық реттеу саласында ҚР заңнамасында белгіленген тәртіпте аккредиттелген тәуелсіз лабораторияларды тарту жолымен жүргізіледі.

Өндірістік мониторингтің объектілері атмосфералық ауа, жер үсті және жер асты сулары, топырақ болып табылады.

Экологиялық көрсеткіштер туралы егжей-тегжейлі ақпаратты Компания қызметінің қорытындылары туралы біріктірілген жылдық есептерден білуге болады.

Экологиялық аспектіні басқару үшін  Қоғамда экологиялық менеджмент жүйесі (ЭМЖ) құрылды, ол корпоративтік басқару жүйесінің құрамдас бөлігі және қаржылық емес тәуекелдерді басқару жүйесінің маңызды бөлігі болып табылады.

«ЕГРЭС-2 ст.» АҚ-да ЭМЖ тәуелсіз халықаралық консультанттарды тарта отырып озық әлемдік тәжірибелерге сәйкес үнемі бағалауға ұшырайды және бірте-бірте жетілдіріледі.

Компания  ISO 14001 «Экологиялық  менеджмент» стандартын енгізді.

“ЕГРЭС-2ст.” АҚ қоршаған ортаны қорғауға арналған жалпы шығыстар 2023 жылы шамамен 733 942 мың теңгені, жоспар бойынша 203 790 мың теңге  құрады.

2023 жылы экологиялық залалға әкеп соққан авариялық жағдайлар тіркелген жоқ.

	Эмиссияларға арналған лимиттер	2023 жылғы есепті кезеңдегі нақты эмиссиялар, мың. тонн	2023гж., (%)	Өткен жылдың ұқсас кезеңіндегі нақты эмиссиялар 2022 ж., мың. тонн	2022 ж., (%)	Эмиссия көлемдерінің ұлғаю/азаю себебі
Барлық  шығарындылар, оның ішінде: мың. т/жылына	89,754	63,526	(71%)	63,109	(70%)	Шығарындылардың жалпы көлемінің ұлғаюы күкірт диоксидінің көлемінің ұлғаюына байланысты болды, бұл отынның күкірт құрамының артуына байланысты  (0,60% – дан 0,62% – ға дейін-көмір; 2,32% – дан 2,36% – ға дейін-мазут); және мен көміртек оксиді, ол  жану режимінің нашарлауына байланысты болды. Қоршаған ортаға эмиссиялардың негізгі көлемінің төмендеуі(азот(IV) оксиді; азот (II) оксиді; шаң неорг. 70-20%) э/э өндіру 343 539 мың кВт-қа төмендету есебінен болды және табиғи отын шығынын 76 869 тоннаға төмендету.
Барлық  шығарындылар, оның ішінде: мың.  т/жылына	5,971	2,159	(36%)	2,196	(37%)	Эмиссиялар көлемінің төмендеуі жинақтаушы тоғанға түсетін сарқынды су көлемінің азаюына байланысты болды.
Қалдықтар, мың. т/жылына	1 815, 392	1 490,08	(82%)	1 529,171	(84%)	Өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 2023 жылғы эмиссиялар көлемінің төмендеуі табиғи отын өндірісі мен шығынын азайту есебінен болды.

 

№ р/р	Энергетика саласы	2023 жыл	2022 жыл
1.	Электр энергиясын өндіру , мың.кВт/с	5 658 947	6 002 486
2.	Жылуды босату, Гкал	69 694	77 504

Төмен көміртекті даму

Атмосферадағы парниктік газдар концентрациясының жоғарылауынан туындаған климаттың өзгеруін әлемдік қауымдастық негізгі жаһандық қауіптердің бірі ретінде мойындайды. Экономиканы декарбонизациялаудың тиімді стратегиясын әзірлеу мәселелері жалпы Қазақстан Республикасы үшін де, атап айтқанда “ЕГРЭС-2ст.” АҚ үшін де жүйелі міндет болып табылады.      

Компания парниктік газдар шығарындыларын квоталаудың ұлттық жүйесінің қатысушысы болып табылады, энергия тиімділігі және энергия үнемдеу жөніндегі іс-шараларды орындайды, ПГ эмиссияларын қысқартуға бағытталған заманауи технологияларды енгізеді.

ҚР Экологиялық кодексінің талаптарын орындау мақсатында табиғи ортада (күл үйіндісі) күлқож қалдықтарын орналастыру көлемін азайту және күлқож қалдықтарын тасымалдауға арналған су шығынын азайту үшін 2016 жылы “Екібастұз ГРЭС-2 станциясы” АҚ-да № 1, № 2 ст.энергоблоктарының электр сүзгілерінен құрғақ күлді іріктеу жүйесі енгізілді.

Құрғақ күл станцияның электр сүзгілеріндегі түтін газдарын тазарту процесінде пайда болады. Электр сүзгілерінің бункерлерінен құрғақ түрде іріктелген күл ГРЭС-2 аумағында орналасқан құрғақ күл қоймасына түседі. Құрғақ күл қоймасы әрқайсысы 1000 м3 болатын екі сақтау және жөнелту силосынан тұрады. Қоймадан құрғақ күлді жөнелту сатып алушының автокөлігіне (автоцемент тасығыштарына) жүзеге асырылады.

 

 

Құрғақ күлді іріктеу жүйесінің жобалық өнімділігі мынаны құрайды: бір энергия блогында блоктың номиналды жұмыс режимі кезінде сағатына 60 тонна. Күлдің екі энергия блогына есептелген шығымы сағатына 120 тоннаны немесе жылына 1 051 мың тоннаны құрайды.

Құрғақ күл-құрылыс материалдарын (бетон, автоклавты қатайтатын газоблоктар және т.б.) өндіруде пайдалану үшін кәсіпорындарға сатылады.

Құрғақ күл-құрылыс материалдарын (бетон, автоклавты қатайтатын газоблоктар және т.б.) өндіруде пайдалану үшін кәсіпорындарға сатылады. 2021 жылы 17 474,813 тонна құрғақ күл сатылды. 2022 жылы 14 054,004 тонна құрғақ күл сатылды. 2022 жылы құрғақ күл аз сатылды, өйткені 22.04.2022 ж.бастап 10.06.2022 ж. дейін құрғақ күл шығару жүйесінің техникалық ақаулығы себебінен құрғақ күлді босату жүзеге асырылмады. Жөндеу жұмыстарын жүргізу кезінде модульдік құрғақ күл шығару жүйесін басқару шкафы токтан ажыратылды, бағдарламалық жасақтама істен шықты.

2023 жылы 15 829,147 тонна құрғақ күл сатылды.

2021 жылмен салыстырғанда көрсеткіштің төмендеуі тұтынушылардың құрғақ күлге деген қажеттілігінің төмендеуіне байланысты болды.

 

“Екібастұз ГРЭС-2 станциясы” АҚ биоалуантүрлілікке айтарлықтай әсер етпейді, Солнечный кентінің қоныстану аймағына зиянды әсерді азайту мақсатында “Екібастұз ГРЭС-2 станциясы” АҚ жыл сайын санитарлық-қорғау аймағының аумағында 2000 дана көлемінде жасыл екпелерді отырғызады, сондай-ақ жасыл екпелердің сақталуын қамтамасыз ету үшін жыл сайын күтім жұмыстары жүргізіледі.

“Екібастұз ГРЭС-2 станциясы” АҚ күл үйіндісіндегі күл жағажайларының тозаңдануын болдырмау үшін жыл сайын жерді техникалық қалпына келтіру әдісімен шаңды басу бойынша іс-шаралар орындалады. Күл жағажайларының шаңын басу 2023 жылы шаңды беттерге ықтимал құнарлы қабат қолдану арқылы 32 га аумақта жүргізілді.

 

 

 

 

Ластаушы заттардың шығарындылары.

“ЕГРЭС-2ст.”АҚ бойынша эмиссиялардың нақты көлемі 2023 жылы 63,526 мың тоннаны құрады, рұқсат етілген көлемі 89,754 мың тонна.

Өндірістік қызметке тән негізгі ластаушы заттар – қазандық агрегаттарында отынды жағу кезінде негізгі жабдықтан түзілетін азот оксидтері, күкірт оксидтері, көміртегі оксиді, күл.

2023 жылғы деректер бойынша атмосфералық ауаға ластаушы заттардың шығарындылары 2022 жылғы көрсеткішке қатысты 0,418 мың тоннаға ұлғайды,

күкірт диоксидінің көлемінің ұлғаюына байланысты болды, бұл отынның күкірт құрамының артуына байланысты  (0,60% – дан 0,62% – ға дейін-көмір; 2,32% – дан 2,36% – ға дейін-мазут); және мен көміртек оксиді, ол  жану режимінің нашарлауына байланысты болды

Қоршаған ортаға эмиссиялардың негізгі көлемінің төмендеуі(азот(IV) оксиді; азот (II) оксиді; шаң неорг. 70-20%) э/э өндіру 343 539 мың кВт-қа төмендету есебінен болды және табиғи отын шығынын 76 869 тоннаға төмендету.

ЛЗ атауы	Өлшем бірлігі	2022	2023
азот оксидтері (NOХ)	тонна	10 794,09	10 506,87
күкірт диоксиді (SOX)	тонна	43 151,99	43 944,27
тұрақты органикалық ластаушы заттар (ТОЛ)	тонна	–	–
ұшпа органикалық қосылыстар (ҰОҚ)	тонна	8,41	8,41
көміртек оксиді (СО)	тонна	324,25	394,55
қатты бөлшектер (РМ)	тонна	8 821,38	8 670,92
басқалар	тонна	8,48	1,92
Барлығы:	тонна	63 108,61	63 526,95

Сондай-ақ, Қоғамның тұрақты дамуы саласындағы бастамалар жоспарын орындау шеңберінде мынадай іс-шаралар көзделген:

1) 2023 жылға арналған жоспарлы көрсеткішпен суды бірнеше рет және қайта пайдалану – кемінде 7%: бірнеше рет және қайта пайдаланылатын судың үлесі іс жүзінде 9,5% -5 құрайды%;

2) 2023 жылға арналған жоспарлы көрсеткішпен қалдықтарды кәдеге жаратуды қамтамасыз ету – есепті кезеңде пайда болған қалдықтардың жалпы көлемінің 100%: кәдеге жаратуға берілген тұтыну қалдықтарының көлемі 123,8 тонна.;

3) 2023 жылға арналған жоспарлы көрсеткішпен – 11,41 г/кВт*сағ.

Қоршаған ортаға эмиссияларды бақылауды тиімді жүргізу үшін шығарындыларды бақылаудың автоматтандырылған жүйесі (БАЖ) орнатылған. 17.03.2023 ж. БАЖ пайдаланудың тестілік режиміне енгізілді. Эмиссиялар мониторингі жүйесінен “Қоршаған орта мен табиғи ресурстардың жай-күйі туралы ұлттық деректер банкіне” (“ҰАТ”АҚ) деректерді онлайн режимде беруді баптау бойынша жұмыстар жүргізілуде.

Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасының талаптары шеңберінде қоғамда қалдықтарды бөлек жинау рәсімі енгізілді. Өндірістік үй-жайлардағы арнайы алаңдарда қатты-тұрмыстық қалдықтарды жинауға арналған контейнерлер орнатылды. Контейнерлер қалдықтардың әр түріне

Ынтымақтастық

«ЕГРЭС-2 ст.» АҚ  жаңа  технологияларға  ерекше назар аударады:

Ұлттық және халықаралық жобаларға / бастамаларға / қауымдастықтарға қатысу

1) Компания «Қазақстан  электр энергетикалық  қауымдастығы» ЗТБ мүшесі болып табылады.

2) Компания  «Атамекен» КҰП  мүшесі болып табылады.